วิธีใช้มัลติมิเตอร์ มัลติมิเตอร์แบบเข็ม มัลติมิเตอร์แบบดิจิตอล: วิธีวัดตัวต้านทานหรือวัดค่า R ด้วยมัลติมิเตอร์แบบเข็ม(โอห์มมิเตอร์)

ลักษณะอาการเสียของตัวต้านทาน ( Resistor ) คือไหม้และมีร่องรอยการไหม้ที่ชัดเจน วัสดุข้างในก็จะขาด เมื่อใช้มัลติมิเตอร์วัด R ที่ไหม้นี้เข็มก็จะไม่ขึ้น ตัวต้านทานใช้ต้านการไหลของกระแสขณะที่มันทำงานจึงมีความร้อนเกิดขึ้นตลอดเวลาโอกาสที่มันจะเสียจีงมีมากไปด้วยเช่นกัน นอกจากนี้ยังมีตัวต้านทานอีกประเภทหนึ่งเรียกว่าอาร์ฟิวส์ (R Fuse ) R ชนิดนี้ทำหน้าที่เป็นตัวต้านทานและเป็นฟิวส์ด้วยในตัว เมื่อมีกระแสไหลมากเกิดความร้อนสะสมที่ตัวมันถึงระดับที่ออกแบบไว้ให้ขาด อาร์ฟิวส์ก็จะขาดเพื่อทำหน้าที่ป้องกันวงจร อีกลักษณะอาการเสียของตัวต้านทานคือยืดค่า ตัวต้านทานที่เปลี่ยนค่าไปทำให้แรงดันและกระแสในวงจรเปลี่ยนค่าตามไปด้วยตามกฏของโอห์ม V = IR ค่าทางไฟฟ้าที่เปลี่ยนไปนี้ทำให้จุดทำงานของวงจรเปลี่ยนไปด้วยและอาจส่งผลให้วงจรทำงานไม่เหมือนเดิม วงจรทำงานผิดปกติ วิธีแก้คือต้องหา R ตัวใหม่มาเปลี่ยน อาการเสียของตัวต้านทาน R ขาด และยืดค่าสามารถเช็คได้ด้วยย่านวัดโอห์มของมัลติมิเตอร์

วัดตัวต้านทาน ຕົວຕ້ານທານ điện trở រេស៊ីស្តង់

ย่านวัดของโอห์มมิเตอร์

มี 4 ย่านวัด วิธีเลือกย่านวัดคือควรเลือกย่านวัดที่ใกล้เคียงกับค่าที่จะทำการวัดให้มากที่สุด เช่นจะวัด R ค่า 100 โอห์มควรใช้ย่านวัด Rx10 เพราะที่ย่านวัดนี้จะทำให้เข็มชี้ที่บริเวณใกล้ๆกลางสเกล การเลือกย่านวัดที่ไม่เหมาะสมจะทำให้อ่านค่ายากและการวัดมีความคลาดเคลื่อนสูงเนื่องจากมัลติมิเตอร์แบบเข็มสเกลจะไม่เป็นเชิงเส้นให้สังเกตตรงขีดสเกล Ω จะเห็นว่าตั้งแต่เลข 0-50 ขีดสเกลจะละเอียดและอ่านค่าง่ายส่วนสเกลตั้งแต่ขีด 50 ขึ้นไป - 2K สเกลจะหยาบ

Rx1 วัดค่าได้ 0 - 2K Ohm แต่ควรใช้วัดค่า R ระดับหลักหน่วย-หลักสิบ เช่น 0 -50 Ohm

Rx10 วัดค่าได้ 0 - 20K Ohm แต่ควรใช้วัดค่า R ระดับหลักสิบ-หลักร้อย เช่น 50 -500 Ohm

Rx100 วัดค่าได้ 0 - 200K Ohm แต่ควรใช้วัดค่า R ระดับหลักร้อยหลัก K Ohm เช่น 500 -5K Ohm

Rx1K วัดค่าได้ 0 - 2M Ohm แต่ควรใช้วัดค่า R ระดับหลัก K Ohm เช่น 5K -50K Ohm

Rx10K วัดค่าได้ 0 - 20M Ohm แต่ควรใช้วัดค่า R ในช่วงความต้านทาน เช่น 50K -20 M Ohm

ย่านวัดตัวต้านทานหรือโอห์มมิเตอร์มี x1 x10 x100 x1K x100K

อ่านค่าความต้านทานจากสเกลโอห์มใช้สัญลักษณ์ Ω ( สเกลด้านบนสุดที่มีขีด 0 - 2K )

ขั้นตอนการวัดและวิธีอ่านค่าตัวต้านทาน ใช้มัลติมิเตอร์แบบเข็ม

1. ปิดสวิตช์ ถอดปลั๊กเพื่อเอาไฟออกจากวงจรหรือ R ที่จะวัดก่อน เพราะการวัด R ต้องวัดนอกวงจรและวัดขณะที่ไม่มีไฟเท่านั้น การวัด R จะใช้ไฟจากมัลติมิเตอร์ไหลผ่าน R จึงห้ามมีไฟจากเหล่งอื่นๆอีก ถ้าไม่ปฏิบัติตามนี้มิเตอร์จะพังและผู้ทำการวัดได้รับอันตราย

2. เสียบสายวัดสีแดงเข้ารูเสียบ + และสายวัดสีดำเข้ารูเสียบ -COM

3 แตะหรือซ๊อตสายวัดแดงกับดำเข้าด้วยกัน จากนั้น ปรับปุ่ม 0 Ω ADJ เพื่อให้เข็มเริ่มชี้ที่ 0 ของสเกล

4. ปรับเลือกย่านวัดที่เหมาะสม ตามที่อธิบายไว้แล้วข้างบน

5. ต่อสายวัดเข้ากับ R จะต่อข้างไหนก็ได้เพราะ R ไม่มีขั้ว กรณีใช้มือช่วยจับยึดให้จับได้แค่ 1 ข้างเท่านั้น

6. อ่านค่าผลการวัดโดย

ค่าของ R = ย่านวัดที่ตั้ง x จำนวนขีดที่อ่านได้

R ที่ดีต้องอ่านค่าความต้านทานได้ใกล้เคียงกับค่า R ของมันตามรหัสสีหรือตัวเลขที่ระบุค่าไว้

R เสียวัดแล้วเข็มไม่ขึ้นเลย

R ยืดค่า อ่านค่าได้เกิน % คาดเคลื่อน สังเกตง่ายๆคืออ่านค่าได้ต่างจากค่าตามสเปคมาก

วัด R ค่า 15 Ohm อ่านค่าจากสเกลได้ 15.5 ขีด และใช้ย่านวัด x1 ดังนั้น

ค่าของ R = ย่านวัดที่ตั้ง x จำนวนขีดที่อ่านได้

= 1 x 15.5 = 15.5 Ohm