วันเสาร์ที่ 7 สิงหาคม พ.ศ. 2564

การอ่านค่าตัวเก็บประจุและการแปลงหน่วยคาปาซิเตอร์เทียบค่าฟารัด ไมโครฟารัด นาโนฟารัด

ตัวเก็บประจุเป็นอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์พื้นฐานที่ใช้เป็นจำนวนมากในวงจรอิเล็กทรอนิกส์   ถ้าอ่านค่าความจุได้คล่องจะเป็นเรื่องดี  หรืออย่างน้อยที่สุดก็ทำความรู้จักวิธีการอ่านค่าความจุไว้เมื่อถึงคราวจำเป็นต้องใช้ข้อมูลก็กลับมาทบทวนได้    บทความนี้ได้รวบรวมวิธีการอ่่านค่าตัวเก็บประจุพร้อมกับการแปลงหน่วยไว้ เพราะบางครั้งพบว่ามีการเขียนหน่วยต่างกันแต่จริงๆแล้ว C  มีค่าเท่ากัน  


การอ่านค่าตัวเก็บประจุ
ค่าต่างๆของตัวเก็บประจุจะพิมพ์ไว้ที่ตัว  C  มีค่าความจุ   ค่า  ± %   คลาดเคลื่อน และ   ค่าทนแรงดันไฟฟ้า  ค่าอุณหภูมิที่ทดสอบ    เป็นต้น  เพื่อให้ง่ายในการเข้าใจ จะแบ่งวิธีการอ่านค่าตัวเก็บประจุเป็นข้อๆ ดังนี้

1.  ระบุค่าความจุและหน่วยตรงๆ
2.  ระบุค่าความจุแต่ไม่ระบุหน่วย
3.  ระบุค่าความจุเป็นรหัสตัวเลข

1.  ระบุค่าความจุและหน่วยตรงๆ     ตัวอย่าง
     รูปแรก  C   ค่า  4uF   มี  %  คลาดเคลื่อน  +10%   -5%   ทนแรงดันได้  450VAC


อ่านค่าตัวเก็บประจุ  4UF  capacitor  ຕົວເກັບປະຈຸ
    C   ไม่มีขั้ว   ค่าความจุ   4uF   450VAC

    
คาปาซิเตอร์  Capacitor  ຕົວເກັບປະຈຸ  កុងដង់  kapasitor   tụ điện

    C มีขั้ว  ค่าความจุ  4700uF    100VDC


2.  ระบุค่าความจุแต่ไม่ระบุหน่วย  ใช้กับ C ไม่มีขั้วและค่าความจุไม่สูง  จะระบุค่าพร้อมกับ  ±%  คลาดเคลื่อน

ระบุค่าน้อยกว่า 1  เช่น   0.1   0.047   0.47   0.022   มีหน่วยเป็น uF (ไมโครฟารัด)
ระบุค่า   1 ขึ้นไป   เช่น   1    10    100   มีหน่วยเป็น pF (พิโกฟารัด )

อักษรที่ใช้บอกค่า  ± %  คลาดเคลื่อน
J    หมายถึงมีความคลาดเคลื่อน    ±5%
K   หมายถึงมีความคลาดเคลื่อน    ±10%
L   หมายถึงมีความคลาดเคลื่อน    ±15%
M  หมายถึงมีความคลาดเคลื่อน    ±20%


Capactor  កុងដង់  kapasitor   tụ điện
    0.022J   =  ค่าความจุ   0.022uF   ±5%     C   ไม่มีขั้ว
    3300J    =  ค่าความจุ   3300pF    ±5%     C   ไม่มีขั้ว



3   ระบุค่าความจุเป็นรหัสตัวเลข  มักใช้กับตัวเก็บประจุค่าไม่สูงและเป็นตัวเก็บประจุชนิดไม่มีขั้ว  ยกเว้นรหัส  100  หมายถึง 100pF ไม่ต้องแปลงค่า ( เข้าหลักข้อ 2  ตัวเลขที่ 3 เป็น 0 )
    
รหัส 222  มีวิธีหาค่าดังนี้  
ตัวเลขที่ 1  และ 2 เป็นตัวตั้ง  ตัวเลขที่ 3  เป็นตัวคูณ  หรือจำนวนเลข 0   ค่าที่ได้มีหน่วยเป็น pF

    222  =    22  x   x102     =  22x100    =  2200pF   แปลงเป็นหน่วย nF   =  2.2nF


Capacitor  កុងដង់  kapasitor   tụ điện
    C   ไม่มีขั้ว ค่าความจุ    2200pF



รหัส  684K    มีวิธีหาค่าดังนี้  
ตัวเลขที่ 1  และ  2 เป็นตัวตั้ง  ตัวเลขที่ 3 เป็นตัวคูณ หรือจำนวนเลข 0  ค่าที่ได้มีหน่วยเป็น pF

    684  =     68  x   x104    =  68x10000  =  680000pF   K   =  ±10%   
    แปลง  680000pF   เป็นหน่วย n F   = 680nF    แปลงเป็นหน่วย   uF   =  0.680uF

Capacitor  កុងដង់  kapasitor   tụ điện
    C   ไม่มีขั้ว ค่าความจุ     680nF   ±10%  (ตัวใหญ่)


บรรทัดแรกเป็นรหัสค่า Code  ค่าพิโกฟารัด ( pF)      ค่านาโนฟารัด ( nF)  และ ค่าไมโครฟารัด (uF) 
Code   พิโกฟารัด ( pF)      นาโนฟารัด ( nF)   และ ไมโครฟารัด (uF)  เรียงเป็นลำดับ

100  =  10pF           =  0.01nF      =  0.00001uF  
150  =  15pF           = 0.015nF     =  0.000015uF
220  =  22pF           = 0.022nF     =  0.000022uF
330  =   33pF          = 0.033nF     =   0.000033uF
470  =   47pF          = 0.047nF    =   0.000047uF
101  =   100pF        = 0.1nF        =   0.0001uF
121  =  120pF         =  0.12nF     =   0.00012uF
131  =   130pF        = 0.13nF      =   0.00013uF
151  =   150pF         =0.15nF      =   0.00015uF
181  =   180pF         = 0.18nF     =   0.00018uF
221  =   220pF         =0.22nF       =  0.00022uF
331  =   330pF         =0.33nF       =  0.00033uF
471  =   470pF         = 0.47nF      =  0.00047uF
561  =   560pF         =  0.56nF     =  0.00056uF
681  =   680pF         =  0.68nF    =   0.00068uF
751  =   750pF         =  0.75nF     =  0.00075uF
821  =   820pF         =  0.82nF    =   0.00082uF
102  =   1000pF       =  1.0nF       =  0.001uF
152  =   1500pF       =  1.5nF       =  0.0015uF
202  =   2000pF       =  2.0nF       =  0.002uF
222  =   2200pF        =  2.2nF      =  0.0022uF
332  =   3300pF        =  3.3nF      =  0.0033uF
472  =   4700pF        =  4.7nF      =  0.0047uF
502  =   5000pF        =  5.0nF      =  0.005uF
562  =   5600pF        =  5.6nF      =  0.0056uF
682  =   6800pF        =  6.8nF     =   0.0068uF
103  =   10000pF      =  10nF       =  0.01uF
153  =   15000pF      =  15nF       =  0.015uF
223  =   22000pF      =  22nF       =  0.022uF
333  =   33000pF       =  33nF      =  0.033uF
473  =   47000pF       =  47nF      =  0.047uF
683  =   68000pF       =  68nF      =  0.068uF
104  =   100000pF     = 100nF     =  0.1uF
154  =   150000pF     =  150nF    =  0.15uF
204  =    200000pF    =  200nF    =  0.2uF
224  =    220000pF    =  220nF    =  0.22uF
334  =    330000pF    =  330nF    =  0.33uF
474  =   470000pF     =  470nF    =  0.47uF
684  =    680000pF    = 680nF     =   0.68uF
105  =   1000000pF   =  1000nF   =  1.0uF
155  =   1500000pF   =  1500nF   =  1.5uF
205  =   2000000pF   = 2000nF    =  2.0uF
225  =   2200000pF   =  2200nF   =  2.2uF
335  =   3300000pF   = 3300nF    =  3.3uF



หน่วยของตัวเก็บประจุ
ตัวเก็บประจุมีหน่วยเป็นฟารัด ภาษาอังกฤษคือ Farads ใช้อักษรย่อ F  หน่วยจริงๆของตัวเก็บประจุคือคูลอมป์ / โวลต์  มาจากสูตร  C  =  Q / V   เพื่อเป็นเกียรติแก่นักฟิสิกส์ชาวอังกฤษไมเคิล ฟาราเดย์ ( Michael Faraday ) จึงให้หน่วยของตัวเก็บประจุเป็นฟารัด ตัวเก็บประจุที่ใช้งานจริงๆในวงจรอิเล็กทรอนิกส์จะมีค่าที่น้อยมาก เช่น พิโกฟารัด ( pico Farad )  นาโนฟารัด ( nano Farad ) และ  ไมโครฟารัด ( micro Farad ) โดยมีความสัมพันธ์และสัญลักษณ์ตามด้านล่างนี้   ตัวเก็บประจุค่าความจุระดับฟารัดก็มีใช้งานจะเป็น   Super Capacitor  


Super  Capacitor  1F    Capacitor  កុងដង់  kapasitor   tụ điện
    รูป  Super  Capacitor   ค่าความจุ   1.00F     C  มีขั้ว


Super  Capacitor   0.010F  0.22F   Capacitor  កុងដង់  kapasitor   tụ điện
    รูป  Super  Capacitor  ค่าความจุ  0.010F และ  0.22F   C  มีขั้ว


1 ฟารัด (F)   =               1,000,000    ไมโครฟารัด ( μF )    =     1x106   μF
1 ฟารัด (F)   =         1,000,000,000   นาโนฟารัด   ( nF )    =     1x109    nF
1 ฟารัด (F)   =  1,000,000,000,000   พิโกฟารัด    ( pF)     =      1x1012   pF
และ

1  ไมโครฟารัด( μF )  =   0.000 001  F                   =    1 x10−6    F
1  นาโนฟารัด   ( nF )  =  0.000 000 001  F            =    1 x10−9    F
1  นาโนฟารัด   ( pF )  =  0.000 000 000 001  F     =    1 x10−12   F
และ  

1  μF   =   1x10-6      =    1 x103     nF     =    1 x106      pF
1  nF   =   1x10-9        =    1x10−3    μF     =    1 x103       pF
1  pF   =   1x10-12      =    1 x10−6   μF     =    1 x10-3     pF

สัญลักษณ์หน่วยของตัวเก็บประจุที่พบมีดังนี้  อาจพบได้หลายแบบขึ้นอยู่กับผู้ผลิตคาปาซิเตอร์

ไมโครฟารัด  ใช้สัญลักษณ์   μF      uF       u      MF    MFD
 พิโกฟารัด    ใช้สัญลักษณ์    pF      p        P        PF
 นาโนฟารัด   ใช้สัญลักษณ์   nF      n


การแปลงหน่วยคาปาซิเตอร์
การแปลงหน่วยให้ใช้สูตรด้านล่างและจำเป็นต้องรู้จักคำอุปสรรคต่อไปนี้และรวมถึงมีพื้นฐานการคูณและการหารเลขฐาน 10 ยกกำลัง    ( ซึ่งไม่ได้อธิบายในที่นี้สามารถค้นข้อมูลได้วิชาคณิตเรื่องเลขยกกำลัง ) คำอุปสรรคที่นิยมใช้กับคาปาซิเตอร์

มิลลิ      =   10−3
ไมโคร   =   10−6     
นาโน     =   10−9 
พิโก      =   10−12



ตัวอย่างที่ 1   คาปาซิเตอร์ค่า  2000nF  เป็นกี่   uF   ?
หน่วยเดิมคือ    nF  =   10−9       หน่วยใหม่คือ   uF =   10−6

=    2000  x  ( 10−9  /10−6  )    =   2000  x  10-3   
=    2000 x  0.001  =   2uF 
ตอบ   2000nF  =   2uF 


ตัวอย่างที่  2   คาปาซิเตอร์ค่า  0.1uF   เป็นกี่   nF   ?
หน่วยเดิมคือ uF =   10−6    หน่วยใหม่คือ  nF  =   10−9 

=   0.1 x  ( 10−6  /10−9  )    =  0.1  x  103   
=   0.1 x  1000   =   100nF 
ตอบ   0.1uF       =   100   nF  


ตัวอย่างที่  3   คาปาซิเตอร์ค่า  10000pF   เป็นกี่   nF   ?
หน่วยเดิมคือ pF =   10−12     หน่วยใหม่คือ  nF  =   10−9 

=    10000 x  ( 10−12  / 10−9  )    =  0.1  x  10-3   
=    10000 x  0.001   =   10nF 
      ตอบ  10000pF    =   10 nF  


คาปาซิเตอร์  Capacitor  ຕົວເກັບປະຈຸ   Capacitor  កុងដង់  kapasitor   tụ điện
    รูป  Capacitor ค่าความจุสูงมาก  100F    2.5V      C  มีขั้ว


Capacitor  កុងដង់  kapasitor   tụ điện

     รูป Capacitor ค่าความจุสูงมาก   50F     2.5V     C  มีขั้ว





>>>>>>> อ่านต่อ


วัด  C   ด้วยมัลติมิเตอร์แบบเข็ม

วัดคาปาซิเตอร์ด้วยมัลติมิเตอร์แบบดิจิตอล

การอ่านค่า R SMD  โวลุ่ม TRIMMER และรหัสตัวเลข R

อ่านค่า R  4 แถบสี และ 5 แถบสี

วัดไดโอด ด้วยมิเตอร์แบบเข็ม

วัดไดโอด ด้วยมิเตอร์ดิจิตอล

วัดไดโอด  SMD  

วัดไดโอดบริดจ์ 

วัด LED หรือไดโอดเปล่งแสง

วัดฟิวส์

วัดทรานซิสเตอร์   ด้วยมัลติมิเตอร์ดิจิตอล

วัดทรานซิสเตอร์   ด้วยมัลติมิเตอร์แบบเข็ม

วัดทรานซิสเตอร์จานบิน และทรานซิสเตอร์ SMD

วัดทรานซิสเตอร์รั่ว

วัด SCR และหาขาเอสซีอาร์